Testamenten en levenstestamenten: voor wat niet te plannen valt

Wat regel je in een testament?

Dit kun je regelen in een testament:

• Aan wie je vermogen nalaat, bijvoorbeeld partner, kinderen, broer(s)/zus(sen), ouders, bedrijfsopvolger.
• Welk vermogen je nalaat, bijvoorbeeld bepaalde vermogensbestanddelen zoals het ondernemingsvermogen of een erfdeel.
• Op wat voor wijze het wordt nagelaten of onder welke voorwaarden, zoals een uitsluitingsclausule, tweetrapsmaking of meerwaardeclausule.
• Wie de uitvoering van de wensen in het testament regelt en de financiële zaken beheert, oftewel wie er tot executeur wordt aangewezen en eventueel tot bewindvoerder. Ook is het mogelijk een voogd aan te wijzen.

Wettelijk erfrecht

Is er geen testament? Dan is het wettelijk erfrecht van toepassing. Ben je gehuwd en heb je kinderen, dan erven je partner én je kind(eren). De wettelijke verdeling is dan van toepassing. Ben je niet getrouwd, dan erven je kinderen. Geen kinderen? Dan zijn je broer(s), zus(sen) en ouder(s) erfgenamen.

Voor sommigen volstaat deze regeling, maar voor de meeste mensen is een andere regeling of aanvulling in het testament wenselijk. Dat kan zijn om fiscale redenen (zo min mogelijk erfbelasting betalen) of omdat de wettelijke regelingen niet volledig aansluiten bij hun wensen en situatie.

Erfbelasting

De verkrijgers van een erfenis moeten erfbelasting betalen over hun erfenis. Hoeveel dat is, hangt onder andere af van de relatie die de verkrijger tot de erflater had en de omvang van de erfenis. Met een goed testament kunnen de vrijstellingen optimaal worden benut en wordt erfbelasting bespaard. Is er sprake van het vererven van (een aandeel in) een onderneming, dan kun je mogelijk gebruikmaken van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten. Hierdoor kan de opvolger het ondernemingsvermogen fiscaal gunstig verkrijgen.

Wat regel je in een levenstestament?

Met een levenstestament voorzie je in de situatie dat je niet meer in staat bent om je wil te bepalen en beslissingen te nemen, ofwel wilsonbekwaam bent, bijvoorbeeld vanwege een ziekte (dementie, hersenbloeding) of een ongeluk (coma, hersenletsel).

Je wijst één of meerdere gevolmachtigden aan die in dat geval voor en namens jou handelingen mogen verrichten. Je kunt bepalen op welke wijze en vanaf welk moment de gevolmachtigden gebruik kunnen maken van hun volmacht. Deze volmacht geldt in principe voor alle handelingen, maar voor bepaalde handelingen (bijvoorbeeld een bedrijfsoverdracht of schenkingen) kun je voorwaarden en wensen opnemen.

Waarom een levenstestament?

Met een levenstestament voorkom je dat er in een dergelijke situatie bewind moet worden aangevraagd bij de rechtbank. Dit komt namelijk met wat nadelige gevolgen: de procedure kan enkele weken/maanden duren en de bewindvoerder moet zich aan bepaalde regels houden, zoals het jaarlijks afleggen van rekening en verantwoording aan de rechter en toestemming vragen voor bepaalde handelingen. Dit kan een negatief effect hebben op bijvoorbeeld een beoogde bedrijfsoverdracht. Wacht dus niet te lang met het opstellen van een levenstestament.

Meer weten?

aaff is graag overal van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wil je meer weten over testamenten? Onze juristen personen- en familierecht helpen je graag.