Een echtscheidingstestament, hoe werkt het?

Erven ex-echtgenoten

Wanneer je geen testament hebt, geldt in geval van je overlijden de wettelijke erfopvolging. Ben je gescheiden? Dan erf je ingevolge de wet niet langer van elkaar. Heb je wel een testament? Dan hangt het ervan af of je nog van elkaar erft. Uit de redactie van het testament kan vaak al geconcludeerd worden dat het niet de bedoeling is dat de ex-echtgenoten van elkaar erven. Er staat dan bijvoorbeeld in het testament: ik benoem tot mijn erfgenamen mijn echtgeno(o)t(e) en mijn kinderen. Daarnaast staat er voor de volledigheid vaak nog een bepaling in het testament dat beschikkingen ten gunste van een echtgeno(o)t(e) komen te vervallen wanneer er sprake is van een verzoek tot echtscheiding.

Staat er niets van dit alles in het testament? Dan hebben we de wet nog als vangnet. Wettelijk is geregeld dat een beschikking ten voordele van degene met wie de erflater ten tijde van het opstellen van zijn of haar testament gehuwd was, vervalt door een daarna ingetreden echtscheiding, tenzij uit het testament zelf het tegendeel is af te leiden. Het is daarom belangrijk om jouw testament goed te laten checken op dit punt. Anders erft je ex-partner mogelijk nog van jou en dat is in de meeste gevallen niet de bedoeling.

Ex-echtgeno(o)t(e) kan indirect via de kinderen erven

Ook al erf je na de echtscheiding niet langer van elkaar, het is toch mogelijk dat jouw ex-partner via je gezamenlijke kind(eren) indirect van je erft. Bijvoorbeeld als een kind, dat van jou geërfd heeft, zelf overlijdt. Zolang jouw kind nog niet gehuwd is (of een geregistreerd partnerschap heeft) en/of zelf kinderen heeft, erven volgens de wet zijn of haar ouders, broers en zussen. De andere ouder erft in dat geval dus op een indirecte manier een deel van jouw vermogen. Dit kan voorkomen worden met een zogenaamd echtscheidingstestament.

Echtscheidingstestament

In het echtscheidingstestament regeer je als het ware over je dood heen, door te bepalen dat hetgeen je kind van je erft bij zijn of haar overlijden toekomt aan de personen die je zelf in je testament benoemt. Dit zijn dikwijls de broers en/of zussen. Op die manier kun je dus voorkomen dat je ex-partner via je kind(eren) nog van je erft. Aan deze wijze van vererving zijn spelregels verbonden. Laat je je hierover goed informeren. Verder is het belangrijk om in het echtscheidingstestament regelingen op te nemen voor je minderjarige kinderen.

Bewind en executele

Na een echtscheiding blijft het ouderlijk gezag in principe bij beide ouders. Dit betekent dat na je overlijden je ex-partner alleen wettelijk vertegenwoordiger is van je minderjarige kinderen en deze kinderen vertegenwoordigt bij de afwikkeling van je erfenis. Dit kun je voorkomen door het benoemen van een executeur (en een bewindvoerder) in je testament. Dit is overigens ook verstandig wanneer je meerderjarige kinderen heeft, maar dan met een andere reden dan die van het voorkomen van bemoeienis door de ex-partner bij de afwikkeling van de erfenis.

Op grond van het bewind beheert een door je te benoemen persoon, dikwijls een familielid, de erfenis van je kind totdat hij of zij achttien jaar is. Je kan de leeftijd eventueel nog ophogen tot een leeftijd waarop je denkt dat je kind verstandig genoeg is om je erfenis zelf te beheren, bijvoorbeeld 21 jaar.

De executeur stelt je ook zelf aan bij testament en ook dat is meestal een familielid. Hij of zij is met uitsluiting van de erfgenamen bevoegd om uw nalatenschap af te wikkelen. Op deze manier voorkomt je bemoeienis van je ex-partner. Je moet zich realiseren dat er drie soorten executeurs zijn en dat slechts met één ervan bovenstaand doel bereikt wordt. Laat je daarom goed informeren. Anders is de afwikkeling van je erfenis mogelijk toch afhankelijk van je ex-partner.

Voogdij

Hoewel de andere ouder met het ouderlijk gezag belast blijft over je minderjarige kind(eren) wanneer je overlijdt, is het toch raadzaam om een voogdijbenoeming in je testament op te nemen. Dit voor het geval je ex-partner vóór je overlijdt. Een voogdijbenoeming hoeft in tegenstelling tot het benoemen van een bewindvoerder en een executeur overigens niet persé bij testament. Je kan namelijk ook een voogd aanwijzen door een aantekening in het gezagsregister bij de rechtbank.

Uitsluiting ouderlijk vruchtgenot

Ten slotte kun je voor wat betreft je minderjarige kind(eren) nog bepalen dat de andere ouder niet het ouderlijk vruchtgenot heeft over het door je kind(eren) geërfde vermogen. Hierdoor komt de rente over de erfenis aan je kind(eren) toe in plaats van aan je ex-partner.

Meer weten? 

aaff is graag overal van betekenis. Wil je meer informatie over het echtscheidingstestament? Neem contact op met onze jurist personen- en familierecht.