Bedrijfsoverdracht binnen de familie bij een paardenhouderij

Voorbereiding is key

Denk je (voorzichtig) na over een bedrijfsoverdracht aan je kind(eren)? Neem dan nu alvast contact op met een externe adviseur. Samen kunnen jullie een plan opstellen zodat het proces soepel verloopt. Bij voorkeur begin je minimaal vijf jaar vóór de daadwerkelijke overdracht aan de voorbereidende fase. In deze fase komen onder andere de volgende vragen aan bod:

• Is de huidige juridische structuur van je onderneming geschikt voor een bedrijfsoverdracht?
• Is/zijn je kind(eren) al werkzaam in de onderneming in verband met de fiscale driejaarstermijn voor de doorschuifregeling?
• Wat is het juiste moment om je onderneming over te dragen?
• Is/zijn je kind(eren) klaar voor een overname of moeten ze eerst nog meer ondernemerskwaliteiten ontwikkelen?
• Zijn er nog andere kinderen die het bedrijf niet willen overnemen met wie rekening moet worden gehouden?

Bedrijfswaardering en schenkbelasting

De waardering van je onderneming speelt een cruciale rol bij de familiebedrijfsoverdracht. Dat komt doordat de Belastingdienst meekijkt. Als de Belastingdienst stelt dat de waarde van de onderneming hoger is dan de prijs die je onderling afspreekt, kan het verschil aangemerkt worden als schenking. Afhankelijk van de waarde van je onderneming kan het zo zijn dat je schenkbelasting moet betalen.

Waarderingsmethodes

De Belastingdienst erkent twee waarderingsmethodes:

• De going concern-waarde
• De liquidatiewaarde

De going concern-waarde gaat ervan uit dat je je onderneming voortzet. Voor de berekening wordt de ‘discounted cashflow’-methode (DCF) gebruikt. Daarbij ga je uit van de toekomstige cashflows en reken je deze om naar de waarde op het waarderingsmoment (ook wel: contant maken).

De liquidatiewaarde gaat ervan uit dat je je onderneming staakt, al je activa (onroerend goed, paarden, machines, enzovoorts) verkoopt en al je schulden aflost. Daarbij wordt uitgegaan van de marktwaarde van de activa en dus niet de boekhoudkundige waarde zoals die in een jaarrekening wordt gepresenteerd. De marktwaarde ligt doorgaans hoger dan de boekhoudkundige waarde. Er wordt dan gesproken over ‘stille reserves’ die zich in je onderneming bevinden.

Bedrijfsopvolgingsregeling

Wil je je onderneming (deels) schenken aan je kind(eren)? Om de onderneming fiscaal gunstig over te dragen, kun je gebruikmaken van de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Je betaalt over een deel van de waarde dan geen schenkbelasting. Hiervoor moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:

• Het moet gaan om een actieve, lopende onderneming (ondernemingen waarin beleggingsvermogen wordt aangehouden, zijn uitgesloten).
• De onderneming moet minimaal vijf jaar in het bezit zijn geweest van de overdragende partij.
• De voortzetter moet het bedrijf minimaal vijf jaar (ongewijzigd) voortzetten.

In 2024 bedraagt de vrijstelling €1.325.253 van de going concern-waarde. Over het meerdere bedraagt de vrijstelling 83%. Over de resterende 17% ben je schenkbelasting verschuldigd.

Als de liquidatiewaarde hoger is dan de going concern-waarde, hoef je over het verschil geen belasting te betalen. Doorgaans ligt de liquidatiewaarde bij paardenhouderijen hoger dan de going concern-waarde vanwege de hoge waarde van het onroerend goed (stallencomplexen, rijhallen). Het is altijd verstandig om de waarde van je onderneming vooraf af te stemmen met de Belastingdienst om discussie later te voorkomen.

Een voorbeeld

De ondernemingswaarde van je onderneming bedraagt €1.500.000. De liquidatiewaarde van je onderneming bedraagt €2.000.000. Over het verschil (€500.000) ben je geen schenkbelasting verschuldigd.

Van de ondernemingswaarde is een bedrag van €1.325.253 vrijgesteld. Over het meerdere (€174.747) is 83% vrijgesteld. Je betaalt dus alleen schenkbelasting over een bedrag van €29.707.

Doorschuifregeling

Naast de BOR kun je ook gebruikmaken van de doorschuifregeling. Hiermee kun je inkomstenbelastingheffing over de meerwaarde in je bedrijf (de stille reserves) uitstellen en doorschuiven naar de volgende generatie. Voorwaarde hiervoor is dat de voortzetter voorafgaand aan de bedrijfsoverdracht minimaal drie jaar werkzaam moet zijn binnen de onderneming.

Naast de schenkbelasting en inkomstenbelasting is de overdrachtsbelasting een belangrijk aandachtspunt. Afhankelijk van je situatie zijn hier vrijstellingen mogelijk. Je adviseur kan je hierover informeren.

Financiering voor uitkopen

Wil je je onderneming niet of slechts deels schenken aan je kind(eren)? Dan hebben zij waarschijnlijk financiering nodig om jouw aandeel in de onderneming uit te kopen. Dit kan een financiering bij een bancaire instelling zijn, maar er zijn meer mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld (een deel van) de koopsom aan je kind(eren) lenen. Het is belangrijk om daarbij een zakelijke rente af te spreken en de afspraken vast te leggen in een leningsovereenkomst.

Familiebelangen

Naast financiële en fiscale aspecten speelt het emotionele aspect een grote rol bij een familiebedrijfsoverdracht. Zaken zoals ‘de touwtjes uit handen geven’ en de aanwezigheid van andere kinderen die het bedrijf niet willen overnemen, zijn punten waar je tegenaan kunt lopen. Vaak willen ouders namelijk hun vermogen eerlijk over de kinderen verdelen. De andere kinderen vanaf het begin betrekken in het proces is daarom cruciaal voor een soepele bedrijfsoverdracht.

Meer weten?

aaff is graag overal van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Heb je vragen of wil je advies over bedrijfsovername? Wil je meer weten over een gedeeltelijke bedrijfsverkoop? Neem contact op met een van onze adviseurs voor een vrijblijvende kennismaking.